وظایف دولت ها و تقسیم بندی انواع دولت ها

مقدمه

تقسیم بندی انواع دولت ها

تقسیم بندی دولت به شکل های مختلفی صورت می گیرد که یکی از آن ها دولت را به سه نوع تقسیم می کند:

۱- دولت نئوکلاسیک

۲- دولت کینزی

۳- دولت سوسیالیسم

۱- دولت نئوکلاسیک

وظیفه دولت نئو کلاسیک، نظارت بر عملکرد غیر متمرکز بازار است. این دولت به ترجیحات و تمایلات افراد احترام می گذارد. حاکمیت مصرف کننده برقرار است. فقط زمانی در اقتصاد دخالت می کند که مکانیسم بازار شکست بخورد و امکان تخصیص بهینه منابع وجود نداشته باشد.

مثلا برای تهیه و تدارک کالاهای عمومی ، اصلاح پیامد های خارجی، مبارزه با انحصار از موارد دخالت دولت در این بازار است.

۲- دولت کینزی

در دولت کینزی، حدود دخالت دولت بیشتر است. مثلا به دلیل عدم انعطاف پذیری دستمزد ها ، تعادل همراه با اشتغال کامل بوجود نمی آید . و دولت باید از طریق اتخاذ سیاست های مالی و پولی به مبارزه با بیکاری بپردازد.

از دیدگاه این گروه ، اقتصاد ذاتا بی ثبات است. و دولت وظیفه دارد، ثبات آن را حفظ نماید. در حالی که در دیدگاه نئوکلاسیک ها ، اقتصاد ذاتا با ثبات است . و نظم طبیعی بر اقتصاد حاکم است و دخالت دولت ها باعث بی ثباتی می گردد.

۳- دولت سوسیالیسم

در دولت سوسیالیستی ، مالکیت خصوصی باید از بین برود. منافع جامعه متضاد با منافع افراد در نظر گرفته می شود. باید منافع فردی و نفع و انگیزه بخش خصوصی در سودآوری نابود شود. اختیار دولت نامحدود است. تخصیص منابع در این دولت بر مبنای مکانیسم بازار نمی باشد. به شکل دستوری و غیر بازاری یا به صورت تخصیص اداری و بر مبنای ترجیحات رهبران جامعه صورت می گیرد.

در حالی که در دولت نئو کلاسیک ، تخصیص منابع بر مبنای مکانیسم بازار و ترجیحات مصرف کننده است. و حاکمیت مصرف کننده برقرار می باشد.

وظایف دولت

وظایف دولت ها را به سه دسته تقسیم می نمایند:

۱- وظیفه تخصیص

۲- وظیفه توزیع

۳- وظیفه تثبیت

۱- وظیفه تخصیص

به این معنی است که منابع و عوامل تولید به چه کالاهایی و به چه اندازه تخصیص یابد؟ چه مقدار تولید کالاهای عمومی و چه مقدار تولید کالاهای خصوصی صورت پذیرد.؟ آیا باید منابع تولید از تولید سیگار به تولید شیر تخصیص یابد. مسئله تولید کالاهای عمومی و اصلاح پیامد های خارجی در این وظیفه جای می گیرد.

۲- وظیفه توزیع

وظیفه دیگر دولت توزیع است. باید با نابرابری درآمد که از طریق غیر رقابت بوجود آمده است. و ناشی از انحصار ها ، رانت ها و… می باشد مبارزه شود. و حداقل امکانات برای همه افراد جامعه به وجود آید. در این وظیفه ، دولت از طریق پرداخت یارانه به بعضی از گروه های اجتماعی کمک می کند. و نابرابری های منطقه ای را نیز اصلاح می نماید.

۳- وظیفه تثبیت

در وظیفه تثبیت ، دولت باید با بیکاری و تورم و بی ثباتی های اقتصادی مبارزه کنید. در روش مبارزه با بیکاری و تورم بین مکاتب اقتصاد کلان ، اختلاف نظر وجود دارد. ولی در اصل مبارزه با آن و ثبات اقتصادی همه متفق القول اند.

نکته: دولت کلاسیک ، توجه بیشتری به وظیفه تخصیص دارد. دولت سوسیالیسم به وظیفه توزیع در آمد توجه بیشتری دارد. در دولت کینزی علاوه بر وظیفه تخصیص به وظیفه تثبیت نیز توجه شده است.

برگرفته از :

کتاب اصول اقتصاد