نحوه انجام فعالیت های اقتصادی در اقتصاد دو بخشی

تعریف اقتصاد دو بخشی

اقتصاد دو بخشی به اقتصادی گفته می شود که در آن خانوار ها و بنگاه ها فعالیت داشته باشند. البته در دنیای واقعی اقتصاد دو بخشی وجود ندارد. ولی به دلیل اینکه اقتصاد دو بخشی یک مدل ساده است. و برای فهم مدل های سه بخشی و چهار بخشی مفید است. از مدل دو بخشی شروع می کنیم.

فعالیت های اقتصادی

در این قسمت با استفاده از نمودار بررسی می کنیم که فعالیت های اقتصادی چگونه انجام می گیرد. و کارگزاران یا عاملین اقتصادی چگونه با یکدیگر ارتباط دارند.

روابط اقتصادی در یک مدل دوبخشی را می توان به صورت زیر نمایش داد:

فعالیت های اقتصادی همانند آبی است که در گردش می باشد. خانوار ها صاحبان عوامل تولید می باشند. و آنها را در اختیار بنگاه ها قرار می دهند. و به ازای آن مزد و سود و بهره و اجاره دریافت می نمایند. مبادله عوامل تولید خانوار ها و بنگاه ها در بازار عوامل تولید صورت می گیرد.

بازار

به ترتیباتی گفته می شود که خریداران و فروشندگان با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. بازار می تواند مکان خاصی یا شبکه ارتباطی از طریق روزنامه ، تلفن و… باشد.

درآمد ملی

مزد بهره، سود و اجاره ، درآمد خانوارها را تشکیل می دهد که به آن درآمد ملی می گویند. بنابراین درآمد ملی مجموع درآمدی است که خانوارها طی یک دوره -مثلا سال- بدست می آورند.

بنگاه ها با استخدام عوامل تولید، کالاها و خدمات نهایی را تولید می کنند و در بازار کالاها و خدمات به فروش می رسانند. ارزش پولی کالاها و خدمات نهایی تولید شده طی یک دوره تولید ملی نام دارد. کالاها و خدمات نهایی که بنگاه ها تولید می کنند. شامل کالاها و خدمات مصرفی و سرمایه ای می باشند. کالاها و خدمات مصرفی را خانوارها و کالاها و خدمات سرمایه ای را بنگاه ها خریداری می کنند.

مصرف ملی یا مخارج مصرفی

خانوارها درآمدی که بدست می آورند را به دو قسمت تقسیم می کنند. قسمتی از آن را صرف خرید کالاها و خدمات مصرفی – غذا، لباس ، آموزش و…- می کنند. پولی که خانوار ها بابت خرید کالاها و خدمات می پردازند، مخارج مصرفی یا مصرف ملی نام دارد. خانوارها بقیه پول خود را پس انداز می کنند. پس انداز در بازارهای مالی صورت می پذیرد. بازار مالی شامل بازار پول مثل بانک ها و بازار سرمایه مثل بازار سهام می باشد.

سرمایه گذاری

پولی که خانوارها در بازار مالی پس انداز می کنند را بنگاه ها وام می گیرند و آن را سرمایه گذاری می نمایند. سرمایه گذاری عبارت است از خرید کالاها و خدمات سرمایه ای . مثلا هنگامی که بنگاهی ساختمان خریداری می کنند. ماشین آلات خریداری می کند می گوییم سرمایه گذاری صورت گرفته است.

فرآیند فوق همانند آبی که در یک چرخه وجود دارد، دائما ادامه دارد. یعنی در هر دوره ، ما نیروی کار خود را عرضه می کنیم. به ازای آن دستمزد دریافت می کنیم. با دستمزد دریافتی ، کالاها و خدمات مصرفی می خریم و مقداری از آن را پس انداز می کنیم.

بیشتر بدانید:

شاخص کلان اقتصادی ( تولید ناخالص ملی)

شاخص کلان اقتصادی (تولید ناخالص داخلی)

بررسی ساختار بازار عرضه و تقاضا

سیاست های پولی و مالی در اقتصاد

چهار چوب سیاست های مالی (انقباضی)

تعریف سیاست های پولی در ایران

تورم ، نرخ تورم ، معرفی انواع تورم

بنگاه ها نیز در هر دوره عوامل تولید را استخدام می کنند و کالاها و خدمات نهایی را تولید و به فروش می رسانند.

تفسیر نمودار

در نمودار دو نوع فلش رسم شده است، یکی فلش های منقطع که نشان دهنده جریان فیزیکی فعالیت های اقتصادی است. مثلا فلش “کالاها و خدمات نهایی” نشان می دهد که بنگاه ها چه مقدار کالاها و خدمات نهایی تولید کرده و به فروش رسانده اند. – مثلا 100 کیلو سیب ، 200 متر پارچه و… – ولی فلش های پیوسته ، ارزش پولی جریان فیزیکی را نشان می دهد.

بدیهی است که جریان پولی برای ما مهم تر از جریان فیزیکی کالاها و خدمات است، زیرا نمی توان کالاها و خدمات مختلف را بر حسب مقادیر فیزیکی آن ها با یکدیگر جمع نمود. مثلا نمی توان 100 کیلو سیب را با 200 متر پارچه جمع نمود. برای جمع آن ها باید ارزش پولی آن ها را محاسبه کنیم.

با توجه به توضیحات بالا ، فقط جریان پولی رسم می شود.

برگرفته از :

کتاب اصول اقتصاد